Document Type : Original Article

Authors

• Navid Hooshangi ¹
• Seyyed Reza Ghaffari-Razin ²
• Asghar Rastbood ³

¹ استادیار دانشکده مهندسی علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراک، اراک، ایران

² استادیار، گروه مهندسی نقشه‌برداری، دانشکده مهندسی علوم زمین، دانشگاه صنعتی اراک

³ استادیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز

Abstract

کاهش سطح آب زیرزمینی در دهه‌های اخیر به دلیل تأمین نیازهای آبی و همچنین برداشت بی‌رویه آن، همواره مورد توجه بوده است. سطح آب زیرزمینی در طول دوره زمانی و در گستره‌ی مکانی پیوسته در حال تغییر می‌باشد. هدف اصلی این تحقیق بررسی تغییرات سطح آب زیرزمینی در استان مرکزی از سال 1360 تا 1397 در بازه‌های ده ساله می‌باشد. نوآوری این تحقیق بررسی دوره زمانی بیان شده با ایجاد سطوح پیوسته‌ی آب زیرزمینی در سال‌های مختلف می‌باشد. به منظور پیاده‌سازی تحقیق ابتدا داده‌های مورد نظر جمع‌آوری و بعد از کنترل دقت و صحت داده‌ها، سطوح پیوسته برای سال شروع کننده هر دهه به دست آمد. به منظور حذف داده‌های پرت از آنالیز Grubbs و برای پهنه‌بندی داده‌های هر سال از روش درون‌یابی کریجینگ عمومی استفاده شد. برای مشخص شدن میزان تغییرات، هر سطح از سطح قبلی کسر گردید. این فرآیند برای بازه‌های ده ساله به صورت متوالی انجام شد. نتایج مقایسه‌ به ترتیب در بازه‌ی ده سال اول، دوم، سوم و بازه‌ی هفت‌ساله‌ی آخر به ترتیب متوسط 8/1، 9/4، 7/5 و 1/3 متر کاهش در سطح آب زیرزمینی را نشان داد. لذا بیشترین کاهش سطح آب در دهه‌ی 80 رخ داده و بعد از آن نیز سطح آب زیرزمینی به شدت در حال کاهش بوده است. به طور متوسط 5/15 متر کاهش در 37 سال نشان می‌دهد که در خصوص بحران کاهش آب زیرزمینی که تأثیر مستقیم در تأمین آب کشاورزی و فرونشست در استان دارد بایستی تمهیدات لازم در نظر گرفته شود.